Internationale geldlening of kapitaal

Regelmatig komen er procedures voorbij waarbij inkomsten niet worden belast in land A en ook niet in land B. Ook komt het voor dat inkomsten in land A belastingvrij zijn en in land B aftrekbaar. Een fiscale mismatch waar bedrijven en particulieren regelmatig gebruik van maken en substantiële voordelen kan opleveren. Een tweetal voorbeelden:

1. Een arbeidsongeschiktheidsuitkering uit Nederland wordt niet (beperkt) belast bij een inwoner van Spanje. Nederland mag op grond van het belastingverdrag niet over de inkomsten heffen (persoon woont in Spanje) en Spanje heft niet omdat het inkomen niet uit Spanje afkomstig is.
2. Een B.V. heeft een deelneming in Australië. Een geldverstrekking wordt in Nederland gezien als aandelenkapitaal. Een vergoeding wordt gezien als vrijgestelde winst (deelnemingsvrijstelling). Australië ziet de kapitaalverstrekking als lening, de vergoeding wordt gezien als aftrekbare rente.

De internationale structuur voor de rechter

De Hoge Raad heeft op 7 februari 2014 twee arresten gewezen over de vraag of een vergoeding moet worden gezien als rente-inkomsten of als vrijgestelde deelnemingsdividenden. In beide arresten komt ons hoogste rechtscollege tot een oordeel welke wordt gestoeld op het civielrechtelijke uitgangspunt. De civielrechtelijke structuur staat derhalve voor de Hoge Raad voorop. Voor geldleningen worden er wel uitzonderingen gemaakt, voor aandelenbelangen niet. Als er civielrechtelijk sprake is van kapitaal / aandelenbelang, dan is dit fiscaal ook zo.

Bij een lening kan er wel sprake zijn van niet aftrekbare rente (en wel belast bij ontvanger), dit komt voor in de volgende situaties:

1. schijnlening;
2. bodemloze putlening;
3. deelnemerschapslening.

In casu ging het om een bank die voor een overname een overnameholding had opgericht. Deze overnameholding wordt gefinancierd met een geldlening, dit om de overname te kunnen uitvoeren. De geldlening wordt vervolgens omgezet in aandelenkapitaal (cumulatief preferente aandelen). De bank ontvangt in Nederland een vergoeding voor het verstrekte kapitaal. Volgens de Hoge Raad moet deze vergoeding worden gezien als (onbelast) deelnemingsdividend.

De Belastingdienst stelde zich vaak op standpunt dat bij dergelijke situaties sprake is van Fraus Legis. De Hoge Raad denkt hier nu anders over. Volgens de Hoge Raad is er geen sprake van strijdigheid met doel en strekking van de wet (Fraus Legis), er is immers sprake van een keuzevrijheid.

De rente / vergoeding is in Australië aftrekbaar van de winst en wordt in Nederland belastingvrij ontvangen.

Noot fiscaal jurist

Steeds vaker zien wij in onze praktijk dat er sprake is van een mismatch doordat in verschillende landen activiteiten worden uitgeoefend. Dit kan soms grote voordelen of nadelen opleveren. Een ander voorbeeld dan bovenstaande is dat een ontslaguitkering soms in Duitsland belastingvrij wordt ontvangen en in Nederland niet belast kan worden.

Bron internationale structuur

Hoge Raad 7 februari 2014 (ECLI NL PHR 2013 BZ0216).